Zo herken je narcistisch gedrag op de werkvloer.
Twijfel je of jouw leidinggevende je ondermijnt…?
Je werkt hard, bent loyaal en voelt haarfijn de sfeer in een team aan. Toch knaagt er iets. Je leidinggevende lijkt charismatisch, maar jij voelt je vaak leeg, onzeker of onzichtbaar. De kans is groot dat je te maken hebt met toxisch leiderschap, misschien zelfs met narcisme. Vooral voor hoogsensitieve personen (HSP’s) kan dit funest zijn.
Waarom? Een narcist past simpelweg niet bij een HSP’er. HSP’ers floreren namelijk in oprechte verbindingen waarin begrip en respect centraal staan. In deze blog lees je hoe je een toxisch ego herkent, wat je kunt doen en waarom jouw gevoeligheid juist een kracht is.
Herken je dit?
Stel je voor: je werkt onder een leidinggevende die nauwelijks luistert, voortdurend bewondering verlangt en slecht tegen kritiek kan. Jouw ideeën worden genegeerd, je voelt je niet gehoord, er ligt een constante druk op je schouders en je energie raakt langzaam op. Herkenbaar?
Dan is de kans groot dat je te maken hebt met narcistisch gedrag op de werkvloer.
Niet elke leider met veel zelfvertrouwen is in balans. Narcistische leiders kunnen indrukwekkend lijken. Ze gebruiken mooie woorden en stralen daadkracht uit.
De impact op hoogsensitieve medewerkers (HSP’s)
Voor hoogsensitieve personen, mensen die intens waarnemen, detailgericht zijn en veel waarde hechten aan harmonie, is werken onder een narcistische leider bijzonder zwaar. Juist hun loyaliteit en rechtvaardigheidsgevoel maken hen kwetsbaar. Ze willen het goed doen voor iedereen en cijferen zichzelf daarbij vaak weg.
Onder een narcistische leidinggevende raken HSP’s snel uitgeput. Ze voelen zich gemanipuleerd, niet gezien of zelfs leeggezogen. Onuitgesproken verwachtingen, subtiele vormen van gaslighting (het ondermijnen van je realiteitszin, lees in ons volgende blog wat dit precies inhoudt) en het structureel ontbreken van erkenning veroorzaken innerlijke onrust. In plaats van grenzen te trekken, gaan ze aan zichzelf voorbij. Op de lange termijn kan dit leiden tot burn-out, chronische stress of verlies van zelfvertrouwen.
Subtiele signalen die je makkelijk mist
Hier zijn tien voorbeelden die niet schreeuwen, maar wel sussen, ondermijnen en verwarren:
- “Goed gedaan, eindelijk een keer iets afgemaakt zonder mijn hulp.”
→ Compliment of sneer? - “Dat hoef ik toch niet uit te leggen, jij snapt dit toch wel?”
→ Je durft niets meer te vragen. - “Tja, ik had eigenlijk iets anders verwacht, maar goed.”
→ Je doet je best, maar het is nooit goed genoeg. - Jouw werk wordt gepresenteerd als teamresultaat – zonder jouw naam.
→ Erkenning verdwijnt in hun zak. - “Je bent ook wel erg gevoelig hè.”
→ Grapje of karaktermoord in verkapte vorm? - Gisteren: briljant. Vandaag: onzichtbaar.
→ Je blijft rennen voor goedkeuring die nooit consistent komt. - “Ik maak me zorgen om je, je lijkt zo gespannen.”
→ Vermomde twijfelzaaiing. Jij denkt: ben ik instabiel? - “Ik wil echt dat je hier slaagt, maar dan moet het wel van twee kanten komen.”
→ Zogenaamde steun, met een onderliggende dreiging. - Doelen verschuiven telkens net als jij denkt ze gehaald te hebben.
→ Je blijft rennen. En raakt uitgeput. - Je voelt dat er iets niet klopt. Maar je kunt het niet bewijzen.
→ En dus blijf je.
Wat kun je doen als HSP’er?
Gelukkig zijn er stappen die je kunt zetten, zowel persoonlijk als professioneel.
Persoonlijk:
- Herken het patroon. Besef: dit ligt niet aan jou. Zie het gedrag van de ander.
- Stel grenzen. Zonder schuldgevoel. Met respect voor jezelf.
- Zoek steun. Bij iemand buiten je directe werkomgeving – een coach, vertrouwenspersoon of iemand die jou begrijpt. Zij kunnen je helpen met een realiteitscheck en bevestigen dat jij het niet verkeerd ziet.
- Vermijd directe confrontatie. Zeker met een narcistische leidinggevende; het leidt zelden tot verandering en werkt vaak averechts.
Professioneel:
- Documenteer wat er gebeurt. Houd feiten en voorvallen bij, vooral als het gedrag structureel grensoverschrijdend is.
- Communiceer helder en zakelijk. Schrijf op wat je wilt zeggen en houd het bij de feiten – zonder emotionele lading.
- Overweeg je toekomst. Is deze werkplek op de lange termijn gezond voor jou? Durf jezelf die vraag eerlijk te stellen.
Tot slot
Elke werkplek zou een veilige, inspirerende omgeving moeten zijn. Als HSP ben je geen lastig geval. Je bent een kracht. Jouw gevoeligheid is geen zwakte, maar een gave die onze vaak harde, prestatiegerichte wereld hard nodig heeft.
Geef jezelf de ruimte. Zoek de steun die je nodig hebt. En weet: je verdient een werkplek waar je kunt bloeien, niet slechts overleven.
Waarom we dit delen
We schrijven deze blogs samen. Niet als therapeuten, niet als experts, maar vanuit ervaring.We weten hoe verwarrend, pijnlijk en uitputtend het kan zijn om te maken te hebben met mensen met narcistische trekken, in relaties, vriendschappen of op het werk.
We delen wat ons heeft geholpen.
Zodat jij sneller herkent wat wij pas veel later zagen.
Zodat jij minder hoeft te twijfelen aan jezelf.
Zodat jij eerder kunt zeggen: dit klopt niet. En durft te vertrouwen op je eigen waarneming.
We kiezen ervoor dit anoniem te doen. Niet uit schaamte, maar om de rust te bewaren die we nu ervaren.
Die rust kwam er niet vanzelf. We hebben haar opgebouwd met zelfzorg en duidelijke grenzen.
En precies daarom kunnen we nu iets doorgeven. Niet vanuit pijn, maar vanuit kracht.
Wil je contact?
Stuur je verzoek per mail naar info@beljecoach.nl. Dan brengen we je in contact met de desbetreffende coach.Bel Je Coach is er voor medewerkers van aangesloten organisaties. Check bij je werkgever of jij gebruik kunt maken van dit aanbod.
Ben je werkgever en wil je het beste voor je medewerkers en uitval voorkomen?
Kijk op www.beljecoach.nl of mail naar info@beljecoach.nl.
